#historicstreet #historybuffs #excitedexplorers

Aleje Jerozolimskie - Ta historyczna ulica przechowuje wspomnienia niezliczonych wydarzeń historycznych

Cofnij się w czasie i poczuj energię historii! Ta ulica widziała wszystko - od ruchów niepodległościowych po potężne marsze.

Kto jest gotowy, by odkryć przeszłość i poczuć emocje teraźniejszości?

Aleje Jerozolimskie w Warszawie

Jako podróznik, Warszawiak oraz Polak zawsze jestem i będę ciekaw świata. Zawsze fascynowało mnie pochodzenie nazw ulic, miast i miejsc, które nas otaczają. Jednym z takich przykładów są Aleje Jerozolimskie w Warszawie, które zawsze budziły moje zainteresowanie.


Po przeczytaniu kliku artykułów odkryłam, że Aleje Jerozolimskie to nie tylko jedna z najsłynniejszych arterii w Warszawie, ale także trzecia pod względem długości. Biegnie aż przez Śródmieście, Ochota, Włochy i Ursus dzielnic stolicy, prezentując fascynującą mieszankę secesyjnych kamienic i nowoczesnych wieżowców. A jednak, mimo swojej rangi, pochodzenie jej nazwy pozostawało dla wielu tajemnicą.


Dzięki mojej wytrwałości, udało mi się odkryć intrygującą historię kryjącą się za tą nazwą. I to jest tylko jeden z przykładów poziomu zaangażowania i skrupulatności, które wnoszę do wszystkich moich projektów.


Ta historyczna ulica była świadkiem niezliczonych wydarzeń historycznych jak walki o niepodległość, demonstracje i marsze (Marsz Niepodległości Rondo Dmowskiego), a także odegrała kluczową rolę w historii miasta. Fascynuje mnie fakt, że na skrzyzowaiu ulicy Marszałkowskiej i Aleii Jerozolimskich w 1926 roku zainstalowano pierwszą w Polsce sygnalizację świetlną, co stanowiło kamień milowy w technologii.


Historii nazwy Aleji Jerozolimskich, która na przestrzeni lat przechodziła wielokrotne zmianę nazwy: Droga Jerozolimska, ulica Jerozolimska, Aleja Jerozolimska, ulica Dworcowa, była takżę ulicą 3 Maja, III Rzeszy, Ziem Wschodnich i Aleją Sikorskiego. Zawsze zmiana nazwy była związana z sytuacją polityczną w Polsce.


Wyczytałem, że warszawski pasjonat historii i urbanista, ustalił, że Aleje Jerozolimskie biorą swoją nazwę od jurydyki założonej przez Augusta Sułkowskiego w drugiej połowie XVIII wieku. Jurydykcja znajdowała się między placem Zawiszy, a ulicą Kaliską.


Rondo gen. Charles’a de Gaulle’a w Warszawie - "Pozdrowienia z Alej Jerozolimskich", znaną również jako Palma, w 2002 roku. Pewna artystka zainspirowała wizyta w Jerozolimie i początkowo planowała stworzyć rząd palm wzdłuż Alej Jerozolimskich. Jednak ostatecznie pomysł został ograniczony do pojedynczej palmy stojącej na środku ronda.


Aleje Jerozolimskie powstały w latach 1823-1824 i biegła przez miasto od rogatek Jerozolimskich do brzegów Wisły. Szerokość Aleji Jerozolimskich wynosiła 40 metrów i była ozdobiona czterema szpalerami topoli.


W 1845 roku zakończono budowę Dworca Wiedeńskiego przy skrzyżowaniu z ulicą Marszałkowską, którego wykonawcą projektu był Henryk Marconi. Na ulicy zaczęły powstawać różne kamienice, w których mieszały się style: eklektyczny, secesyjny i modernistyczny. W 1902 roku wzniesiono Dworzec Kaliski projektu Józefa Hussa, który znajdował się w pobliżu skrzyżowania z ulicą Żelazną.


Pierwsze elektryczne tramwaje zadebiutowały na ulicy w 1908 roku. W latach 1904-1913 wybudowano wiadukt, który łączył się z budowanym wówczas Mostem Mikołajewskim (obecnie Most Poniatowskiego). Kolejnym znaczącym uzupełnieniem ulicy był tunel kolei miejskiej, który powstał w latach 1921-1932.


W okresie okupacji niemieckiej Aleje wielokrotnie zmieniały nazwy. W latach 1941-1943 znane były jako Bahnhofstraße (ulica Dworcowa). Później, na odcinku od placu A. Zawiszy do ulicy Marszałkowskiej, w latach 1943-1945 nosiły nazwę Reichstraße (ulica Rzeszy/Państwa). Wreszcie od ulicy Marszałkowskiej do mostu Poniatowskiego w tym samym okresie zmieniono nazwę na "Ostlandstraße" (ulica Ziem Wschodnich).


Podczas powstania warszawskiego ulica była miejscem zaciętych walk. W pobliżu ul. Brackiej zbudowano barykadę, którą zapewniała jedyne piesze połączenie między północną i południową częścią miasta. Po powstaniu wysadzono Dworzec Główny i spalono większość kamienic pomiędzy Nowym Światem i Marszałkowską.


W czasie Powstania Warszawskiego ulica Bracka była świadkiem intensywnych walk, gdyż wzniesiono tam barykadę łączącą północną i południową część miasta. Po powstaniu zniszczono dużo budynków między Nowym Światem a Marszałkowską, wysadzono także Dworzec Główny.


19 stycznia 1945 roku wzdłuż Alei Jerozolimskich odbyła się defilada Wojska Polskiego. Defiladę odebrali Bolesław Bierut i Edward Osóbka-Morawski.


W okresie od 27 listopada 1946 r. do 22 czerwca 1949 r. część Alei Jerozolimskich ciągnąca się od ul. Marszałkowskiejdo ul. Nowy Świat, a także odcinek włączający się do Alei 3 Maja (aż do mostu Poniatowskiego, czyli linii Wisły) miały nazwę Alei Generała Władysława Sikorskiego.


Pierwsza sygnalizacja świetlna zainstalowana po II wojnie światowej została ustawiona na skrzyżowaniu z ulicą Nowy Świat w styczniu 1948 roku.


W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych droga ta została włączona do czterech różnych tras międzynarodowych.

  • E7: od pl. Artura Zawiszy do skrzyżowania z ul. Marchlewskiego i ul. Chałubińskiego
  • E8: od ronda Dmowskiego do mostu Poniatowskiego
  • E81: od skrzyżowania z ul. Marchlewskiego i ul. Chałubińskiego do mostu Poniatowskiego
  • E82: przebieg wspólny z E7


Ważne obekty

  • Muzeum Wojska Polskiego
  • Muzeum Narodowe
  • Centrum Bankowo-Finansowe (dawna siedziba Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej)
  • Sztuczna palma na rondzie gen. Charles’a de Gaulle’a
  • Pomnik Partyzanta
  • Gmach Banku Gospodarstwa Krajowego
  • Dom handlowy Vitkac
  • Centralny Dom Towarowy, obecnie biurowiec Cedet
  • Widok Towers
  • Rondo Romana Dmowskiego
  • Rotunda PKO w Warszawie
  • Hotel Metropol
  • Hotel Polonia Palace
  • Słup kilometrowy
  • Tunel średnicowy
  • Dworzec Warszawa Śródmieście
  • Dworzec Centralny
  • Centrum LIM
  • Stacje kolei średnicowej i WKD
  • Central Tower
  • Gmach Wojskowego Instytutu Geograficznego
  • Kamienica Stanisława Rostkowskiego
  • Kamienica Gustawa Pala
  • Osiedle Kombajn
  • Atlas Tower
  • Ambasada Meksyku w Polsce
  • Główny Inspektorat Transportu Drogowego
  • Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
  • Urząd Transportu Kolejowego
  • Centralny Port Komunikacyjny
  • Polskie Koleje Państwowe
  • PKP Informatyka
  • PKP Intercity
  • Dworzec kolejowy Warszawa Zachodnia
  • Park Pięciu Sióstr
  • Centrum handlowe Atrium Reduta
  • Centrum handlowe Blue City
  • Urząd Regulacji Energetyki
  • Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
  • Przystanek kolejowy Warszawa Aleje Jerozolimskie
  • Po południowej stronie ulicy zachował się ciąg przedwojennych kamienic, których część wpisana jest do rejestru zabytków:
  • pod numerem 47 – kamienica Wilhelma Rakmana
  • pod numerem 49 – kamienica Józefa Dawidsohna i Hackela Kadyńskiego (1913), zaprojektowana przez Józefa Napoleona Czerwińskiego
  • pod numerem 51 – kamienica Hoserów (1904–1905)
  • pod numerem 53 – kamienica Izaaka Rotberga (1893–1894), dawny hotel Central, siedziba m.in. synagogi reformowanej należącej do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej
  • pod numerem 55 – kamienica Franciszka Łapińskiego (1880–1881), zaprojektowana przez Witolda Lanca
  • pod numerem 85 – kamienica Mikołaja Szelechowa (1912–1913), zaprojektowana przez Waldemara Piotra Feddersa

Obekty nieistniejące

  • Centralny Dworzec Pocztowy
  • Dworzec Główny w Warszawie
  • Dworzec Kaliski
  • Rogatki Jerozolimskie